کتاب هنر شفاف اندیشیدن چگونه به شناخت و پیش‌بینی خطاهای زندگی کمک می‌کند؟

باید استعدادهایت را کشف کنی. اگر وارد یک بازی بشوی که بقیه استعدادش را دارند و تو نداری، بازنده خواهی شد. این از تمام پیش‌بینی‌هایی که می‌توانی انجام بدهی به یقین نزدیک‌تر است. باید کشف کنی کجاها برتری داری. باید در حوزه دایره توانایی‌ات وارد بازی شوی.

زندگی بدون خطا ممکن نیست. اما چگونه می‌توان این خطاها را شناسایی کرد؟ رولف دوبلی نویسنده کتاب هنر شفاف اندیشیدن، معتقد است که خطاهای بشر در طول حیات وی از الگوهای مشابهی پیروی می‌کنند و همین مسأله باعث می‌شود که شناخت خطاها ممکن شود. او در این کتاب، با بیان نمونه‌ها و مثال‌ها می‌کوشد تا ما را با انواع گوناگونی از خطاها آشنا کند. به عقیده رولف شناخت این خطاها باعث می‌شود تا کمتر در دام اشتباهات متداول بیفتیم. البته لازم به ذکر است که ترجمه روان عادل فردوسی‌پور نیز باعث محبوبیت بیشتر این کتاب در ایران شده است. کتاب هنر شفاف اندیشیدن، کتابی است که شاید بارها و بارها آن را بخوانید. این کتاب ساده، واضح و غافلگیرکننده باعث می‌شود که شما روش فکر کردن خود را تغییر دهید. اگر با دقت آن را مطالعه کنید تأثیر آن را در تصمیم‌گیری‌های ساده و یا سخت زندگی خود احساس خواهید کرد. همچنین بخش‌بندی کتاب به ۹۹ بخش چند صفحه‌ای باعث راحت شدن خوانش آن شده است. در ادامه چند نمونه از عنوان‌های هر بخش را برایتان آورده‌ایم:

• چرا باید به قبرستان‌ها سر بزنی؟
• گویندگان خبر را جدی نگیر.
• چرا آخرین شیرینی جعبه دهان تو را آب می‌اندازد؟
• تمام این مدت حق با تو بوده
• وقتی صدای سم چهارپایان را می‌شنوی، منتظر گورخر نباش
• وقتی همه چیز خیلی خوب شروع شده باشد، نگران باش
• هر کسی در اوج، زیبا به نظر می‌رسد
• چرا نباید اخبار را دنبال کنی؟

در این مقاله قصد داریم تا شما را با این کتاب و اهمیت خواندن آن آشنا کنیم. شاید بهتر باشد که برای معرفی کتاب از خود آن کمک بگیریم. به همین منظور، در ادامه بخش‌های مختلفی از کتاب هنر شفاف اندیشیدن را آورده‌ایم تا با بیشتر با نگرش رولف دوبلی و نیز محتوای این کتاب آشنا می‌شویم:

چرا آخرین شیرینی جعبه دهان تو را آب می‌اندازد؟

در این بخش، رولف به بررسی این پدیده پرداخته است که ما وقتی از یک انتخاب محروم باشیم، به نظرمان جذاب‌تر می‌رسد. او مثالی از یک تحقیق آورده است که در آن به دو گروه از یک نوع یکسان شیرینی داده شده است. اما مقدار آن برای یک گروه یک جعبه و برای گروه دیگر دو عدد است. در این مطالعه مشاهده شده است که از بین دو گروه، گروهی که شیرینی کمتری به دست می‌آورد، طعم شیرینی‌ها را بیشتر دوست دارد. رولف با ارائه این مثال‌ها تلاش می‌کند تا ما را با خطای باارزش بودن کالای در حال اتمام روبه‌رو کند. هر چیزی که در دسترس نیست، لزوماً جذاب‌تر و باارزش‌تر نیست.

چرا تجربه می‌تواند قضاوت ما را نابود کند؟

جمله زیر چقدر برایتان آشنا است؟

ما اغلب کسانی را که برایمان خبر بد می‌آورند سرزنش می‌کنیم. چون آنها را به محتوای خبر ربط می‌دهیم. به این پدیده سندرم کشتن پیغام‌رسان هم گفته می‌شود.

رولف در این بخش با مثال‌های مختلف به ما نشان می‌دهد که گاهی چقدر می‌توانیم در استفاده از تجربه‌هایمان زیاده‌روی کنیم. شما گاهی به خاطر یک تجربه بد که شاید فقط یک بار در زندگی رخ دهد، قید انجام کاری را می‌زنید. این رفتار اشتباه است. رولف برای درک بهتر این قضیه و جلوگیری از به خطا افتادن از سخنان مارک تواین کمک گرفته است: (( باید حواسمان باشد از یک تجربه تنها چیزهایی را که عقلانی‌اند، به خاطر بسپاریم و در همین‌جا متوقف شویم)).

بیشتر بخوانید: خلاصه‌ای از کتاب هوش مالی رابرت کیوساکی، از پرفروش‌ترین کتاب‌ها در زمینه‌ی هوش مالی

وقتی همه چیز خیلی خوب شروع شده باشد، نگران باش.

قماربازان، اصلی به نام اصل شانس مبتدی دارند، که از قضا در زندگی نیز بسیار می‌تواند اهمیت داشته باشد. این اصل چه چیزی را بیان می‌کند؟ در قمار کسانی که تازه وارد هستند، اگر در همان دورهای اول ببازند سریع از بازی کنار می‌روند. اما کسانی که در دورهای اول بازی شانس بیاورند، تمایل به ادامه بازی خواهند داشت. این اصل، شانس مبتدی نامیده شده است. شانس مبتدی در زندگی نیز بسیار اتفاق می‌افتد. به عنوان مثال نمونه‌ای از اصل شانس مبتدی در بازار بورس هم مشاهده می‌شود. بارها دیده شده است که افراد به دلیل موفقیت در سرمایه‌گذاری‌های اولیه‌شان، تمامی سرمایه خود را وارد این بازار کرده و متحمل ضررهای بسیاری شده‌اند. البته همواره شانس باعث موفقیت نمی‌شود. رولف می‌گوید: “اگر در طول زمان طولانی از بقیه بهتری، تقریباً می‌توانی مطمئن باشی استعدادت نقش دارد.” لذا با توجه به این اصل، شاید بهتر باشد توصیه زیر را همواره به یاد داشته باشیم:

قبل از اینکه هر نتیجه‌ای بگیری، مشاهده و صبر کن. شانس مبتدی می‌تواند نابودکننده باشد. بنابراین، مراقب برداشت‌های نادرست باش و مثل یک دانشمند با تئوری‌هایت برخورد کن. سعی کن خلاف‌اش را ثابت کنی.

چرا باید به قبرستان‌ها سر بزنی؟

در زندگی روزمره، چون موفقیت بیش از ناکامی به چشم می‌آید، دایماً شانس موفقیت خود را بیش از اندازه تخمین می‌زنی. تو هم به عنوان کسی که هنوز وارد ماجرا نشده، تسلیم یک توهم هستی و نمی‌دانی شانس موفقیت چقدر پایین است.

به عقیده رولف ما انسان‌ها گاهی در مورد موفقیت خود دچار توهم می‌شویم. ما همیشه برای اثبات موفق شدن خود مثال‌هایی از آدم‌های موفق می‌زنیم. در حالی که پشت سر هر فرد موفق، صدها نفر دیگر نیز وجود دارند که شکست خورده‌اند. به همین خاطر او معتقد است که باید گاهی به قبرستان پروژه‌هایی که زمانی موفق می‌نمودند سر بزنیم و مرگ آن‌ها را مشاهده کنیم.

بهتر تصمیم بگیر- کمتر تصمیم بگیر!

یکی از معضلات اساسی که در تصمیم‌گیری‌ها دچارش می‌شویم، خستگی تصمیم‌گیری است. در حالت کلی تصمیم‌گیری خسته کننده است و خستگی تصمیم‌گیری خطرناک است. به عنوان مثال اگر در برابر تبلیغ‌های مختلف قرار بگیری، احتمالاً با خستگی تصمیم مواجه شوید. انتخاب از بین موارد مختلف، ذهن شما را مشغول می‌کند. رولف دوبلی در این بخش از کتاب هنر شفاف اندیشیدن می‌گوید:

نیروی اراده مثل یک باتری است؛ بعد از مدتی تمام می‌شود و دوباره باید شارژ شود. چگونه این‌ کار را باید انجام داد؟ با استراحتی دوباره، تمدد اعصاب و یا خوردن چیزی.

کتاب هنر شفاف اندیشیدن؛ راهنمایی برای کاهش خطاهای شناختی

همانطور که از مثال‌های بالا مشاهده کردید، دوبلی در این کتاب به جای معرفی رفتارهای جدید، تلاش می‌کند تا ما برخی از خطاهای رایج در مورد قضاوت را که به طور مرتب مرتکب می شویم، به رسمیت بشناسیم.

در بیشتر مواقع ما متوجه این خطاها نمی‌شویم و در نتیجه مرتب آنها را تکرار می‌کنیم. اما وقتی به آنها اشاره می‌شود خیلی آشکار متوجه خطا می‌شویم. در یک کلام می‌توان گفت که این کتاب راهنمای خوبی برای جلوگیری از تکرار خطاهای شناخته شده و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی است. مطالعه این کتاب به اقشار مختلف جامعه و مخصوصاً صاحبان کسب‌وکار توصیه می‌شود.

آیا شما این کتاب را مطالعه کرده‌اید؟ نظرتان راجع به آن چیست؟ به نظر شما این کتاب تا چه حدی می‌تواند در زندگی ما ایرانی‌ها تاثیر داشته باشد؟ نظرات خودتان را با ما به اشتراک بگذارید.