هوش هیجانی چیست ؟ هنر توانایی مدیریت احساسات در موقعیت‌های زندگی و کسب‌وکار

بسیاری از مردم فکر می‌کنند که هوش عمومی معیار مناسب و کاملی برای سنجش میزان موفقیت یک فرد است. هرچند که مشاهده یک فرد موفق و در عین حال باهوش دور از ذهن نیست؛ اما ممکن است شما شخص باهوشی طرف شوید که توانایی خوب گوش دادن را نداشته و یا در موقعیت‌های حساس، براساس احساسات لحظه‌ای و زودگذر خود تصمیم می‌گیرد. این دسته از افراد شاید هوش عمومی و محاسباتی بالایی داشته باشند، اما بدون شک در مورد هوش هیجانی دچار مشکل هستند! شاید برای شما هم این پرسش پیش آمده است که هوش هیجانی چیست و چطور می‌توان آن را افزایش داد؟

در این مقاله قصد داریم تا در مورد این جنبه مهم هوشمندی بیشتر صحبت کرده و تأثیرات مهم آن را در دنیای کسب‌وکار و تجارت مورد بررسی قرار دهیم. برای آشنایی بیشتر با این موضوع مهم و هیجان‌انگیز، تا انتهای این مقاله همراه ما باشید.

مطلب مرتبط: هوش هیجانی دارا خسروشاهی در ایمیلش به کارمندان Uber

هوش هیجانی چیست ؟

یکی از مهم‌ترین توانایی‌های ناپلئون بناپارت، رهبر فقید فرانسه، کنترل افکار عمومی برای موفقیت در جنبه‌های اساسی کشور خود بود. اما غالباً کنترل افکار با مدیریت احساسات و نگرش‌ها آغاز می‌شود. این موضوع جوهره هوش هیجانی یا همان EQ است. این مفهوم برای اولین بار در دهه ۱۹۸۰ میلادی مطرح شد و در اوایل دهه ۱۹۹۰ توسط محققان مورد بررسی قرار گرفت. EQ برای نشان دادن و سنجش «مجموعه‌ای مهارت‌های فرضی برای کمک به ارزیابی دقیق و بیان احساسات در خود و دیگران» و همچنین توانایی درک و کنترل احساسات سایر افراد مورد استفاده قرار می‌گیرد. هوش عاطفی نقش مهمی در ایجاد انگیزه، برنامه‌ریزی و دستیابی به اهداف دارد.

به زبان ساده، تعریف هوش هیجانی به این معناست که بتوانید احساسات و هیجانات خود و اطرافیان‌تان را شناخته و درک کرده و آنها را به روش کارآمد و سالمی مدیریت کنید. افرادی دارای هوش عاطفی بالا، ویژگی‌های زیر را دارند:

• خودآگاهی: این دسته از افراد درک درستی از احساسات خود دارند و می‌توانند آنها را مدیریت کنند.
• خود تنظیمی: آنها می‌توانند در لحظه‌های حساس، بر هیجان بالای خود غلبه کرده و منطقی تصمیم بگیرند.
• انگیزش: این افراد در دستیابی به اهداف کوتاه و بلندمدت خود، توانایی بسیاری دارند.
• همدلی: این دسته از افراد قادرند تا احساسات و دیدگاه‌های دیگران را بدون قضاوت و پیش‌داوری درک کنند. این موضوع باعث می‌شود تا افراد دارای هوش عاطفی بالا، مدیر و رهبران خوبی باشند.
• سازگار از لحاظ اجتماعی: این افراد تمایل دارند تا در کارهای تیمی شرکت کرده و به دیگران کمک کنند.
• انعطاف‌پذیر: آنها به خوبی می‌دانند که زندگی مسیر پرفراز و نشیبی است و آماده رویارویی با چالش‌ها برای رسیدن به اهداف خود هستند.

تمرین‌هایی برای افزایش هوش هیجانی

هوش عاطفی با تمرین‌های ساده‌ای قابل افزایش و بهبود است. برخی از این تمرین‌ها عبارتند از:

• احساسات خود و دیگران را تشخیص دهید: شما دقیقاً چه حسی دارید؟ دیگران چه احساسی دارند؟ یافتن پاسخ این سؤالات نیازمند درک علائم عاطفی مانند افزایش ضربان قلب هنگام عصبانیت یا هیجان شدید و یا نشانه‌های صورت و یا دست‌ها و سایر اعضای بدنی است.
• احساسات خود را درک کنید: اگر هیجان خاصی را حس می‌کنید، باید دلیل آن را ریشه‌یابی کنید.
• احساسات خود را ارزیابی کنید: آیا هیجانات و احساسات فعلی شما پاسخ مناسبی برای شرایط پیش آمده است؟
• پاسخ صحیح به احساسات: چگونه می‌توانید از این هیجان خود استفاده کرده و به یک نتیجه مثبت دست یابید؟

برخلاف تصور عموم، هوش هیجانی به معنای تلاش برای غلبه و جلوگیری از احساسات منفی نیست؛ بلکه راهکاری برای مدیریت و استفاده صحیح و هوشمندانه از آنها است. برای مثال می‌توانید عصبانیت ناشی از یک شکست را به انگیزه‌ای مثبت برای تلاش بیشتر و دست‌یابی به موفقیت‌های بزرگ‌تر تبدیل کنید. در این شرایط به جای تبعات منفی حمله به شخص دیگر، می‌توانید با بهبود وضعیت خود به نتیجه‌های حیرت‌انگیزی دست یابید.

اهمیت هوش عاطفی( هیجانی ) در کسب‌وکار و تجارت

عرصه تجارت یک مسیر پر از هیجانات مثبت و منفی و پر از چالش‌ها، شکست‌ها و موفقیت‌ها است. یک مدیر بدون توانایی مدیریت و کنترل احساسات دیر یا زود به مشکلات بزرگی می‌خورد. معمولاً مدیرانی که دارای هوش هیجانی پایینی هستند، در روند کسب‌وکار خود شکست خورده و به دلیل همین EQ پایین، به دنبال توجیه و مقصری برای شکست خود می‌گردند. هوش عاطفی از جنبه‌های زیر می‌تواند در کسب‌وکار و تجارت نقش داشته باشد:

• افرادی که هوش عاطفی بالایی دارند، در کسب‌وکار خود احساس راحتی می‌کنند. این افراد چه در صورت موفقیت و چه در شرایط شکست به خوبی عواطف و احساسات خود را کنترل کرده و در اوج لحظات هیجانی، با تصمیماتی منطقی به دنبال قدم‌های بعدی خود هستند.
• این افراد در صورت ناراحتی خود یا دیگران، توان مدیریتی بالایی برای بازگرداندن بازدهی از خود نشان می‌دهند.
• مدیران باهوش در زمینه هیجان می‌توانند به سادگی شادی مفرط، ناراحتی و یا خشم خود را پنهان کنند. چرا که احساسات لحظه‌ای و به ویژه احساسات منفی بر روی دیگران نیز تأثیرگذار خواهد بود.

احساسات خواه و ناخواه در هر لحظه از زندگی ما تأثیر دارند. اگرچه در اکثر مواقع حضور این احساسات بسیار خفیف بوده و تأثیر چندانی بر عملکرد ما ندارند؛ اما هنگامی که بحث افراط و تفریط پیش می‌آید، بهره‌مندی از هوش هیجانی بالا می‌تواند اتفاقات ناگوار را به فرصت‌های بی‌نظیر تبدیل کند. این موضوع به خصوص در ناامیدی‌ها، شرایط سخت، تغییرات پیش‌بینی نشده، کاهش منابع مالی و مواردی از این قبیل بیشتر خود را نمایان خواهد کرد.

بیشتر بخوانید: تاثیر بهره گیری از هوش احساسی در رشد مهارت های کارآفرینی

به قدرت هیجانات خود باور داشته باشید!

همان‌طور که مشاهده کردید، هیجانات، احساسات و عواطف نقش فوق‌العاده زیادی در روند زندگی شخصی و حرفه‌ای ما دارند. این احساسات همیشه کم و بیش در زندگی ما حضور داشته و حس می‌شوند. اما زمانی که شدت آنها به طرز غیرمنتظره‌ای افزایش یابد، خطر تصمیمات لحظه‌ای با عواقب طولانی مدت می‌تواند آینده کسب‌وکار شما را با خطر مواجه کند. هوش هیجانی در چنین مواقعی می‌تواند از شما یک مدیر عاقل، پخته و موفق بسازد.

در این مقاله اقدام به تعریف هوش عاطفی ( هیجانی ) پرداختیم و فهمیدم که هوش هیجانی چیست و بر اهمیت آن در کسب‌وکار تاکید کردیم. امیدواریم که با مطالعه این مقاله، از اهمیت کنترل هیجانات در زندگی آشنا شده و بتوانید افکار عمومی کارمندان خود را به صورت سالم و مؤثری برای رسیدن به یک موفقیت سازمانی هدایت کنید. توصیه می‌کنیم که هیچ‌گاه نقش هیجانات شدید را در زندگی خود دست کم نگرفته و به قدرت بی‌نظیر آنها برای انگیزش و رسیدن به اهدافتان باور داشته باشید.

به نظر شما مزایای داشتن توانایی بالای هوش هیجانی چیست و آیا افرادی را می‌شناسید که به خاطر هوش هیجانی بالا توانسته باشند تا در کسب‌وکار خود یا زندگی خصوصی خود به موفقیت‌هایی دست بیابند؟