تجزیه و تحلیل SWOT : استراتژی های کسب‌وکار خود را بهینه انتخاب کنید

برای کسب‌وکارهایی که در محیط استراتژیک فعالیت می‌کنند، شناخت محیط داخلی و خارجی ضروری به نظر می‌رسد، زیرا آن‌ها در یک محیط ایزوله فعالیت نمی‌کنند و اتفاقاتی که در محیط اطراف رخ می‌دهد روی روند کار آن‌ها تاثیر مستقیمی دارد. تجزیه و تحلیل SWOT تکنیک مفیدی برای کسب‌وکارهاست که در شرایط مختلف کارگشای مشکلات‌شان می‌باشد. یک فرایند بسیار ساده که می تواند بینش قدرتمندی در رابطه با مسائل بالقوه و مهم ارائه کند و  به انتخاب استراتژی های مناسب کمک کند.

SWOT مخفف نقاط قوت، ضعف، فرصت‌ها و تهدیدهاست. در واقع هدف از انجام تجزیه‌وتحلیل SWOT، شناسایی عوامل مهم تاثیرگذار و اولویت‎بندی آن‌ها برای تعیین واقعیت کسب‌وکار است.

همان طور که از اسم تجزیه و تحلیل SWOT مشخص است، تنها کاری که باید انجام دهید فکر، تحقیق، تجزیه و تحلیل است: بررسی داده‌های داخلی و خارجی.

با تجزیه و تحلیل محیط داخلی به نقاط قوت و ضعف کسب‌وکار خود دست پیدا خواهید کرد و با تجزیه و تحلیل خارجی فرصت‌‎ها و تهدیدهای محیطی را کشف خواهید کرد. پس از آن با تجزیه و تحلیل این عوامل قادر خواهید بود تا اثر نقاط ضعف را در کسب‌وکار خود به حداقل برسانید و برعکس نقاط قوت خود را به حداکثر برسانید. از فرصت‌ها نهایت استفاده را ببرید و تهدیدها را از بین ببرید.

نقاط قوت (Strenghts)

تعیین کننده‌ی نقاط قوت سازمان است، ویژگی‌های مثبت و ملموس درون سازمان که منجر به تمایز شرکت شده و برای شرکت در بازار مزیت نسبی پدید می‌آورد. شرکت‌ با تجزیه و تحلیل خود متوجه می‌شود که از نقاط قوتی برخوردار است، سپس با بررسی رقبا و صنعت موردنظر برای تقویت هر چه بیشتر این نقاط قوت و بهره‌گیری مناسب از آن‌ها تلاش می‌کند.

نقاط ضعف (Weakness)

برخی شرکت‌ها ممکن است دچار نقاط ضعفی باشند که این نقاط ضعف کاملا عیان نباشد و کسب‎وکارها نیز از آن بی‌خبر باشند. بنابراین باید عواملی که ممکن است شرکت در آن‌ها ضعف داشته باشد مشخص گردیده و سپس برای به حداقل رساندن این ضعف‌ها تلاش شود. شما در این مرحله نباید بررسی رقبا را فراموش کنید. وضعیت رقبا در این نقطه ضعف شما چگونه است و برای برطرف کردن آن چه تدبیرهایی را اندیشیده‌اند؟

این بدین معنی نیست که شما باید از ترفندهای رقبای خود تقلید کنید، بلکه به این معناست که با بررسی ترفندهای آن‌ها شکاف‌هایی را که ممکن است مزیت رقابتی شما شود پیدا کنید و بهترین استراتژی‌ها را اتخاذ نمایید.

فرصت‌ها (Opportunities)

فرصت‌ها از تجزیه و تحلیل خارجی به دست می‌آیند، در واقع فرصت‌ها همان تغییرات محیط خارجی شرکت هستند که امکان توسعه و پیشرفت را برای شرکت فراهم می‌کنند. تغییر سیاست‌های دولتی، تغییرات تکنولوژی و … . این عوامل هستند که توانمند شدن شرکت‌ها را امکان‌پذیر می‌سازند.

تهدیدات (Threats)

درسته هیچ‌کس دوست ندارد به تهدیداتی که احتمالا با آن‌ها مواجه خواهد شد فکر کند، اما بررسی و پیش‌بینی آن‌ها تنها راه برای موفقیت است. شما در این بخش باید تمام عوامل خارجی که روی کسب‌وکار شما تاثیر مستقیم و یا غیرمستقیم خواهند داشت را یادداشت کنید. مواردی از قبیل ورود رقبای جدید، قدرت چانه‌زنی خریداران و … .

بسیاری از کارشناسان معتقدند SWOT بسیار سنتی است و مقیاس‌های درستی را در اختیار بازاریابان قرار نمی‌دهد. با این حال، اگر بتوانید به صورت دقیق عوامل و نواحی استراتژیک را شناسایی کنید، تجزیه و تحلیل SWOT مطمئنا در تصمیم‌گیری‌ها به کمک شما آمده و کارگشای بسیاری از مسائل در حوزه‌ی کسب‌وکار شما خواهد شد.

هنوز کار SWOT تمام نشده است، با این‌ حال شما همه‌ی کارهای سخت را انجام داده‌اید، اکنون نوبت به ترسیم ماتریس و اتخاذ تصمیم‌های درست می‌رسد. در ابتدا باید ماتریس IFE را ترسیم کنید، نقاط قوت و ضعف  را از تا ۲۰ عدد یادداشت کنید. در بخش امتیاز میزان قوت و یا ضعف خود را در هر بخش تعیین کنید و درقسمت وزن اولویت و اهمیت هر عامل را امتیازدهی کنید. سپس این دو عدد را به هم ضرب کنید و بخش امتیاز وزنی را پر کنید.

برای عوامل خارجی نیز همین کار را انجام دهید، این ماتریس‌ها باعث می‌شوند عواملی را که باید بیشتر روی آن‌ها سرمایه‌گذاری کنید را بیابید. بعد از این ماتریس‌ها شما با تعدادی عامل داخلی و خارجی مواجه هستید که می‌دانید کدام‌یک برای موفقیت و یا شکست شما بیشتر تاثیر می‌گذارد.

حال ماتریس SWOT را تشکیل دهید تا بدانید که کدام استراتژی برای اتخاذ مناسب‌تر است.