اهمیت بهره‌گیری از تحقیقات بازاریابی در توسعه کسب‌وکارها و رضایت مشتری

این روزها همراه با تب‌وتاب کارآفرینی و بازاریابی اینترنتی نام یک اصطلاح جدید با عنوان تحقیقات بازاریابی بسیار شنیده می‌شوید. اگرچه این مفهوم از چندین سال پیش کشف شده و بسیاری از شرکت‌های سنتی نیز از آن استفاده کرده‌اند، اما می‌توان این روزها دوره‌ی اوج تحقیقات بازاریابی دانست.

براساس تعریفی که در ویکی‌پدیا آمده است، تحقیقات بازاریابی عبارت است از فعالیت‌هایی که ارتباط لازم بین مصرف‌کنندگان، خریداران و مدیران بازاریابی را از طریق تبادل اطلاعات فراهم می‌کند.

در ابتدا هدف بازاریابی، پیدا کردن تکنیک‌هایی برای افزایش فروش بود و فهم و درک مشتریان هیچ جایگاهی در بازاریابی نداشت اما با گذر زمان و پیشرفت تکنولوژی تولید و پیشی گرفتن تولید کالاها و عرضه نسبت به تقاضا، مدیران بازاریابی به طور فزاینده‌ای اهمیت فهم و درک مشتریان پی بردند و امروز شعار بازاریاب‌ها این است: شناخت و درک خریداران به صورت انفرادی همراه با شناخت یک بخش بازاریابی تخصصی.

این تعریف شاید بتواند مفهوم تحقیقات بازاریابی را برای آشکار کند، اما تحقیقات بازاریابی واقعا در  حل چه مسائل و مشکلاتی به کمک ما می‌آید؟

در ادامه چند سوال را مطرح می‌کنیم که تحقیقات بازاریابی پاسخگوی آن‌ها است.

آیا اطلاعات کاملی از بازار می‌خواهید؟

یکی از حوزه‌هایی که تحقیقات بازار به کمک شما می‌آید، زمانی است که شما به دنبال اطلاعاتی از بازار هدف‌تان هستید. این اطلاعات می‌تواند هم اطلاعات کمی باشد و هم اطلاعات کیفی. به عنوان شناسایی یک بازار خاص، اندازه یا ویژگی‌ها، روندهای موجود در بازار و کلی اطلاعات دیگر.

نیاز، خواسته و تقاضای مشتریان چیست؟

زمانی که شما بخواهید کسب‌وکار جدیدی را شروع کنید، باید ابتدا راجع به خواسته‌ها و نیازهای مشتریان‌تان اطلاعات کسب کنید. شما به جمع‌آوری این اطلاعات نیاز دارید، چرا که ممکن است ایده‌ای در ذهن داشته باشید که با خواسته‌های و نیازهای مشتریان‌تان همسان نباشد و بعد از ساخت ایده متوجه شوید که اصلا هیچ کسی، علاقه‌ای به ایده‌ی شما ندارد.

مشتریان ما چگونه تصمیم به خرید می‌گیرند؟

با گذشت زمان روز به روز به تعداد کسب‌وکارهای اینترنتی و تجارت الکترونیکی افزوده می‌شود، اهمیت تحقیقات بازاریابی در این زمینه فوق‌العاده ارزشمند است، زیرا به بازاریابان کمک می‌کند تا ذهنیت مشتریان به هنگام خرید را کشف کند و به دنبال راه‌حل‌های برای بهبود فرآیند خرید برآید.

وضعیت رقبای ما چگونه است؟

هر کسب‌وکاری برای این‌که بتواند بهترین استراتژی‌ها را پیاده‌سازی کند، مجبور است که نسبت به رقبای خود آگاه باشد و از استراتژی‌های مقابله استفاده کند. با این‌حال، این آگاهی فقط از محصولات رقیب کافی نیست! اگرچه این اطلاعات از طریق تحقیقات بازاریابی ثانویه به راحتی به دست می‌آید. اما اطلاعات دیگری هم‌چون آگاهی در مورد روش‌های تخفیف رقیب، پیشنهاداتی که به مشتریان می‌دهد، آیا محصول جدیدی در بازار است؟ چگونه باید به آن واکنش نشان داد؟ این اطلاعات، اطلاعات عمومی نیستند و اغلب توسط تحقیقات رقابتی استخراج می‌شوند که بخشی از تحقیقات بازار هستند.

مصرف‌کنندگان ما چه دیدی نسبت به برند ما دارند؟

یکی از سوال‌هایی که برندها باید پاسخ آن را پیدا کنند، اینست که مصرف‌کنندگان چه دیدی نسبت به آن‌ها دارند، آیا واقعا محصولات آن‌ها برای مصرف‌گان مفید واقع می‌شود؟ آیا مصرف کنندگان ارتباط احساسی خوبی با این برند برقرار کرده‌اند؟ دانستن نظرات واقعی مصرف‌کنندگان می‌تواند در بهبود وضعیت نقش موثری ایفا کند.

چگونه می‌توانیم کسب‌وکارمان را توسعه دهیم؟

در بسیاری از موقعیت‌ها کسب‌وکارها می‌خواهند کار خود را توسعه دهند و وارد بخش‌های جدیدی از بازار شوند. در چنین مواردی نباید بدون هیچ اطلاعات و تحلیل بازاری بی‌گدار به آب زد.

تاکنون تحقیقات بازار به کسب‌وکارهای مختلفی در این زمینه کمک کرده و توانسته بخشی از بازار که سوددهی بیشتری نسبت به بقیه دارد را به آن‌ها نشان دهد.

ارتباطات بازاریابی ما چگونه باشد، بهتر است؟

برای این‌که بدانید چگونه باید با مصرف‌کنندگان خود ارتباط برقرار کنید، تحقیقات بازار ضروری است. تحقیقات بازار به شما کمک خواهد کرد تا کانال‌های مناسب برای بازاریابی را پیدا کنید، به مصرف‌کنندگان‌تان دست پیدا کنید و پیام خود را به شیوه‌ای مناسب در اختیار آن‌ها قرار دهید.

و سوالات مشابه دیگر هم‌چون:

• آیا این محصول برای ما سودآور خواهد بود؟
• آیا مخاطبان صحیحی را مورد هدف قرار داده‌‌ایم و … .

تحقیقات بازاریابی پاسخگوی تمامی این موارد است، اما چگونه؟

تحققات بازاریابی یک فرآیند منظم و سیستماتیک است که در صورت اجرای صحیح، داده‌هایی را در اختیار شما قرار می‌دهد. تحقیقات بازار دارای ۹ مرحله‌ی پشت سر هم است که باید توالی در این فرآیند رعایت شود.

• ۱) تدوین مسئله‌ی تحقیقات بازاریابی: در این مرحله مسئله‌ و مشکلی که وجود دارد، از جنبه‌های مختلف شناسایی و تجزیه تحلیل می‌شود.
• ۲) تدوین طرح تحقیق: مسیر انجام تحقیق به صورت واضح مشخص می‌شود.
• ۳) تعیین روش گردآوری اطلاعات: شناسایی تحقیقات قبلی در این زمینه و تصمیم‌گیری در مورد استفاده از داده‌های اولیه و یا ثانویه.
• ۴) طرح جمع‌آوری اطلاعات: این طرح همانند یک نقشه‌ مسیر را به شما نشان خواهد داد.
• ۵) تکنیک‌های جمع‌آوری داده‌ها: در این مرحله تمام ابزارهای موردنیاز برای جمع‌آوری داده‌ها را تهیه می‌کنید مثل سوالات پرسشنامه و … .
• ۶) نمونه‌گیری: شما نمی‌توانید همه‌ی جامعه‌ی آماری خود را در نظر بگیرید. از این رو، لازم است نمونه‌های کوچک انتخاب کنید و نتایج به دست آمده را به کل جامعه‌ی آماری‌تان منتسب کنید.
• ۷) جمع‌آوری داده‌ها: در این مرحله داده‌های مورد نیازتان را جمع آوری می‌کنید. در واقع، مراحل قبلی انجام می‌شوند تا این مرحله به درستی انجام شود.
• ۸) تجزیه‌و تحلیل و تفسیر داده‌ها: داد‌ه‌هایی که جمع‌آوری کردید، باید تجزیه ت÷حلیل شوند و نتایج قابل فهمی از آنان بدست آید.
• ۹) تهیه گزارش نهایی: گزارش نهایی شامل نتایج تجزیه تحلیل است و به فرد تصمیم‌گیرنده می‌گوید که چه کاری را باید انجام دهد.

با توجه به این‌که دنیا هر روز رقابتی‌تر از قبل می‌شود، داشتن اطلاعات کافی در مورد خواسته‌ها و ترجیحات مشتریان ضروری است. تحقیقات بازار را می‌توان بهترین راه برای افزایش رضایت مشتریان، افزایش عملکرد کسب‌وکارها و توسعه‌ی کسب‌وکارها دانست.

معرفی چند شرکت و استارت‌آپی در حوزه‌‌ی تحقیقات بازاریابی

از آن‌جایی که تحقیقات بازاریابی یک حوزه‌ی بسیار تخصصی محسوب می‌شود، لذا شرکت‌ها نمی‌توانند خودشان به تحقیق و توسعه بپردازند. لذا از شرکت‌هایی که به صورت تخصصی در این حوزه فعالیت می‌کنند، کمک می‌گیرند. از جمله استارت‌آپ‌ها و شرکت‌های تحقیقات بازاری که شهرت خوبی به دست آورده‌اند، می‌توان به موسسه آگاه، نظربازار، بازارنگر و جامعه‌نگر اشاره کرد.