چطور می‌توانیم فرهنگ اخلاق کسب ‌وکار مناسبی را ایجاد کنیم.

نظر شما درباره اخلاق کسب و کار چیست؟ آیا به نظر شما اخلاق کسب و کار در خطر است؟ گزارش سال ۲۰۱۱ از  Ethics Resource Centerنشان می‌دهد که اخلاق کسب و کار تحلیل می‌رود و ادراک کارکنان از رهبران کاهش پیدا کرده است. طبق گزارشات به عمل آمده توسط این مرکز، اقدامات تلافی جویانه کارکنان در شرکت‌ها و اداره‌ها در برابر افرادی که اقدام به افشاگری می‌کنند، نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است و کارکنان اقدامات زیادی را جهت زیرپا گذاشتن و شکستن قوانین موجود در شرکت‌ها و سازمان‌ها به کار می‌برند.

مایکل جوزفسون، رئیس و بنیان‌گذار موسسه جوزفسون است که این موسسه به عنوان یک سازمان غیرانتفایی در لس‌ آنجلس مستقر است. این سازمان خدمات و مطالب متفاوتی را جهت آگاهی، تعهد و رفتار و اخلاق کسب و کار ارائه می‌دهد.

زمانی که افراد در یک محیط پر تنش فعالیت می‌کنند، عدم رعایت اخلاق کسب و کار در آن‌ها افزایش پیدا می‌کند. به عبارتی دیگر اعمال فشار زیاد کاری بر روی همکاران سبب می‌شود که افراد تمایل به انجام کارهای غیراخلاقی بیشتری داشته باشند. رفتارهای غیر اخلاقی شامل انواع مختلفی از رفتارها می‌شود که علاوه بر صدمه دیدن فرهنگ سازمانی، سبب ایجاد جو عدم اطمینان بین کارکنان و افزایش تنش به مرور زمان می‌شود. رفتارهایی مانند دروغ گفتن به مشتریان که این رفتار سبب تخریب وجه برند و عدم اطمینان مشتریان نسبت به برند می‌شود. رفتارهای دیگری مانند بد دهنی و عدم رعایت ادب نسبت به همکاران و رقبا یکی دیگر از رفتارهای نامناسب اخلاقی در کسب و کار است که در طولانی مدت ضررات بیش‌تری به بار می‌آورد.

رفتارهای نامناسب اخلاقی کسب و کار می‌تواند سبب بروز مشکلات زیادی در کسب و کار شود. حتی امکان بروز مشکلات قانونی مختلف بین کارکنان یا سایر مشکلات قانونی برای کسب و کار شود.

جوزفسون می‌گوید که برای رهبران کسب‌وکارها بسیار مهم است که در برابر مشکلات و اختلافات اخلاقی موضع‌ گیری مناسبی داشته باشند تا این علاوه بر شناسایی به موقع این مشکلات از بسط و گسترش آن‌ها جلوگیری به عمل آید. جوزفسون سه راه کار عملی برای مدیریت مسائل مربوط به اخلاق کسب و کار بیان می‌کند که صاحبان کسب و کار می‌توانند با انجام این سه راه کار مشکلات مربوط به مسائل اخلاق کسب و کار خود را رفع و اصلاح کنند.

۱- انتظارات خود از اخلاق کسب و کار را به وضوح مشخص کنید.

جهت جلوگیری از هر گونه سوء تفاهم و رفع سوء تفاهم‌ها، به روشنی به کارکنان خود اعلام کنید که منظور شما از اخلاق کسب و کار چیست؟ ساده‌ترین راه برای تعیین انتظارات‌تان از کارمندان، نوشتن انتظارات به صورت مکتوب می‌باشد. می‌توانید انتظارات اخلاقی از کارکنان را به صورت یک سند و نوشته مکتوب به کارکنانی که قصد جذب به شرکت شما را دارند در اولین روز کاری‌شان تقدیم کنید.

نوشتن انتظارات به صورت مکتوب سبب می‌شود که هیچ موردی که در ذهن شما است جا نیفتد و تمام کارکنان با همه موارد مربوط به اخلاق کسب و کار در شرکت آشنا باشند.

یکی دیگر از مزایای نوشته مکتوب اخلاق کسب و کار این است که کارکنان هنگام تصمیم‌گیری درباره مسائل اخلاقی می‌توانند به این نوشته رجوع کنند. برای نمونه زمانی که هر یک از کارکنان نیاز دارد که برای راهنمایی به مدیر خود مراجعه کنند، این نوشته می‌تواند به عنوان یک سند به کار گرفته شود.

هنگامی هم که هر یک از اطرافیان کارکنان در شرکت رفتارهایی را انجام می‌دهند می‌توان براساس این سند مکتوب درباره رفتار هر یک از آن‌ها قضاوت کرد.

۲- سیاست‌های خود را اجرا کنید.

جوزفسون می‌گوید: زمانی که نقض در اخلاق کسب و کار روی می‌دهد باید منتظر عواقب آن باشید. در حد امکان سعی کنید قوانین و سیاست‌های رایج و تدوین شده در کسب و کار خود را عملی و اجرا کنید.

در صورتی که هر یک از کارمندان شما (حتی بهترین کارمند شما) در گزارش‌های مالی خود تقلبی انجام دهد یا به مشتریان دروغ بگوید، شما باید در برابر این رفتار غیر اخلاقی واکنش مناسبی انجام دهید و نباید این رفتار را تحمل کنید. چون در صورتی که اقدام مناسبی در مقابل این رفتار نامناسب انجام ندهید، شما به سایر همکاران این اجازه را می‌دهید که آن‌ها نیز می‌توانند این کار غیر اخلاقی را انجام دهند.

در صورتی که سایر همکارها متوجه شوند که رفتارهای غیر اخلاقی همکاران‌شان در شرکت توسط شما نادیده گرفته می‌شود، این احتمال وجود دارد که این رفتارها توسط سایر کارمندان تکرار شود و در طولانی مدت به عنوان فرهنگ سازمانی شما تبدیل شود.

هم‌چنین جوزفسون در ادامه درباره عواقب عدم صداقت و دروغ‌گویی تذکر داده است و بیان می‌کند که اگر هر یک از کارمندان شما (حتی فردی که بهترین عملکرد را دارد) به شما دروغ بگوید، احتمال دارد که در آینده به شما نیز دروغ بگوید و این می‌تواند عواقب بسیار نامطلوبی را برای سازمان شما به ارمغان بیاورد و تبدیل به یک فرهنگ نادرست و نامناسب در سازمان شما شود.

۳- خودتان عامل تغییر باشید.

مهم‌ترین عاملی که در فرهنگ سازمانی اهمیت پیدا می‌کند لزومن تدوین سیاست‌ها اخلاقی سازمانی نیست. مهم‌ترین عامل مطابقت حرف و عمل شما است. اگر شما حتی بهترین سند مرتبط با موارد اخلاقی در سازمان را نیز لحاظ کرده باشید ولی خود شما به آن عمل نکنید، این سند هیچ ارزشی برای مخاطبان و کارمندان شما نخواهد داشت.

شما به عنوان بهترین الگوی رفتاری کارکنان خود هستید و آن‌ها رفتارهای شما را نظاره و قضاوت می‌کنند و از رفتار شما متوجه می‌شوند که شما چه انتظاری از کارمندان خود دارید. زمانی که به هر دلیل شما دچار لغزش در اخلاق کسب و کار خود می‌شوید، کارمندان تصور می‌کنند که شما رفتار مناسبی را ارائه می‌دهید و در آینده می‌تواند این رفتار توسط کارمندان شما رخ دهد.

جوزفسون معتقد است که ایجاد یک سازمان با اخلاق هزینه بسیاری را شامل خواهد شد. این در حالی است که هزینه‌های عدم همکاری با کارمندانی که اخلاق کسب و کار را رعایت نمی‌کنند بسیار کم‌تر از عادت‌های اخلاقی نامناسب در کسب و کار خواهد بود. چون رعایت نکردن عادت‌های اخلاقی نامناسب در سازمان سبب می‌شود که در طولانی مدت آسیب‌های جبران ناپذیر به فرهنگ سازمان و برند کسب و کار وارد شود.