انواع استراتژی در مدیریت استراتژیک

در این پست ما به انواع استراتژی‌ در مدیریت استراتژیک خواهیم پرداخت. هم‌چنین تلاش می‌شود تا برخی مفاهیم در خصوص سطوح ایجاد استراتژی برای مدیریت استراتژیک، برای درک بهتر انواع استراتژی‌ها در مبحث مدیریت استراتژیک ارائه شود.

انواع استراتژی‌ در مدیریت استراتژیک

اگر بخواهیم به انواع استراتژی‌ در مدیریت استراتژیک بپردازیم، می‌توان برای این کار به پنج نوع استراتژی اشاره کرد. این یکی از انواع استراتژی مدیریت عمومی نوین (NPM) است. گونه‌های استراتژی در مدیریت استراتژیک مانند موارد زیر هستند:

1. استراتژی رقابتی
2. استراتژی مشارکتی
3. استراتژی کسب و کار
4. استراتژی کارکردی
5. استراتژی عملیاتی

1. استراتژی رقابتی

استراتژی رقابتی اولین نوع از انواع استراتژی در مدیریت استراتژیک است. استراتژی رقابتی به برنامه‌ای اطلاق می‌شود که تاثیر موقعیت‌های خارجی را همراه با ملاحظات گسترده‌ای از موقعیت داخلی یک سازمان ترکیب می‌کند. استراتژی رقابتی با هدف کسب مزیت‌های رقابتی در بازار کار در مقابل رقیبان انجام می‌شود. مزیت استراتژی رقابتی از استراتژی‌هایی بدست می‌آید که منجر به انحصار در بازار کار می‌شود. برنده شدن استراتژی‌های رقابتی مبتنی بر استراتژی مزیت رقابتی پایدار است. مثال‌هایی از استراتژی رقابتی شامل استراتژی تمایز، استراتژی حداقل هزینه و استراتژی تمرکز یا market-niche است.

استراتژی رقابتی شامل روش‌های کسب و کار و ابتکار عمل‌هایی است که توسط شرکت برای جلب مشتریان و ارائه ارزش افزوده به آن‌ها از طریق برآورده کردن انتظاراتشان و هم‌چنین تقویت موقعیت بازار خود، انجام می‌شود. این تعریف تامسون و استریکلند بر “تاکتیک‌ها و نبوغ” مدیران در استراتژی مشخص تاکید دارد. این بدان معنا است که استراتژی رقابتی درباره فعالیت‌هایی است که مدیران برای بهبود موقعیت بازار شرکت بوسیله راضی کردن مشتریان انجام می‌دهند. راه کار‌های بازار آگاهانه نتیجه اقداماتی بر خلاف رقیبان است. در نتیجه، مفهوم استراتژی رقابتی شامل تاکتیک‌هایی است که راه‌های متنوع برای ساخت مزیت‌های رقابتی پایدار را تعیین می‌کنند. برنامه عملیات مدیریت، تمرکز استراتژی رقابتی است. اهداف استراتژی رقابتی، به دست آوردن قلب مشتریان با تامین کردن نیازهای آن‌ها و در نهایت خروج از رقابت و حفظ مزایای رقابتی است.

2. استراتژی مشارکتی

این نوع استراتژی دومین نوع از انواع استراتژی مدیریت استراتژیک است. استراتژی مشارکتی در بالاترین سطح توسط مدیران سطح بالای شرکت‌ها طراحی می‌شود. استراتژی مشارکتی اهداف بلند مدت شرکت‌ها را تعریف می‌کند. برای مثال در شرکت Bashundhara که یک شرکت دستمال کاغذی در بنگلادش است، طبق یک برنامه استراتژی مشارکتی، شرکت‌های اصلی و عمده دستمال کاغذی در بنگلادش می‌توانند این شرکت را خریداری کنند و به عنوان رهبر بازار شناخته شوند.

3. استراتژی کسب و کار

سومین نوع استراتژی در مدیریت استراتژیک، استراتژی کسب و کار است. استراتژی کسب وکار در سطح واحد کسب و کار طراحی می‌شود. این استراتژی با عنوان “استراتژی واحد کسب و کار” نیز شناخته می‌شود. استراتژی کسب و کار بر تقویت موقعیت رقابتی محصولات و خدمات شرکت تمرکز دارد. استراتژی‌های کسب و کار از استراتژی‌های رقابتی و مشارکتی تشکیل می‌شود.

استراتژی کسب و کار همه فعالیت‌ها و تاکتیک‌های رقابت در مقابله با رقیبان و رفتارهایی که مدیران در مسائل استراتژیک مختلف را پوشش می‌دهد. همان طور که هیل و جونز اشاره کرده‌اند، استراتژی کسب و کار شامل برنامه‌هایی از فعالیت‌هایی است که مدیران استراتژیک برای استفاده از منابع شرکت و صلاحیت‌های متمایز برای بدست آوردن مزیت رقابتی در مقابل رقیبا‌ن‌شان در بازار، بکار می‌گیرند.  استراتژی کسب و کار معمولاً همراه با استراتژی مشارکتی طراحی می‌شود. تمرکز اصلی استراتژی کسب و کار بر توسعه محصول، نوآوری، یکپارچگی، توسعه بازار، تنوع پذیری و مسائلی مانند این ها است.

در کسب و کار، شرکت‌ها با مسائل استراتژیک مختلف مواجه می‌شوند. مدیریت باید به همه این مسائل به صورت کارآمد بپردازد تا در بازار کار شکست نخورد. استراتژی کسب و کار علاوه بر “چگونگی رقابت”، با این مسائل نیز سر و کار دارد.

4. استراتژی کارکردی

چهارمین نوع استراتژی از انواع استراتژی‌های مدیریت استراتژیک، استراتژی کارکردی است. این استراتژی به استراتژی اطلاق می‌شود که بر یک ناحیه عملکردی خاص از یک سازمان تاکید دارد. این استراتژی برای دست یابی به برخی اهداف واحد کسب و کار با حداکثر کردن بهره وری منابع، طراحی می‌شود. در جاهای دیگر استراتژی عملکردی به عنوان استراتژی دپارتمانی نامیده می‌شود زیرا هر فعالیت کسب و کار اغلب به یک بخش سپرده می‌شود. مثال‌هایی از استراتژی عملکردی شامل استراتژی تولید، استراتژی بازاریابی، استراتژی منابع انسانی و استراتژی مالی می‌شود.

استراتژی عملکردی با توسعه رقابت متمایز برای فراهم کردن مزیت رقابتی برای واحد کسب و کار، سر و کار دارد. هر شرکت یا واحد کسب و کار دارای دپارتمان‌های مخصوص به خود بوده و همه دپارتمان‌ها دارای استراتژی‌های عملکردی خود هستند. استراتژی‌های عملکردی برای حمایت از استراتژی رقابتی سازگار می‌شوند. برای مثال، یک شرکت که استراتژی حداقل هزینه را دنبال می‌کند، به یک استراتژی تولید نیاز دارد که بر کاهش هزینه عملیات تاکید داشته باشد و هم‌چنین در کنار این استراتژی به یک استراتژی منابع انسانی که بر حفظ کمترین تعداد کارکنان برای سازمان تمرکز دارد، نیازمند است. سایر استراتژی‌های عملکردی مانند استراتژی بازاریابی، استراتژی تبلیغات و استراتژی مالی نیز برای پشتیبانی از استراتژی رقابتی در سطح کسب و کار به طور مناسب طراحی می‌شوند.

برنامه‌های سازمان، هنگامی که مدیران از کسب و کار مشارکتی به استراتژی‌های سطح عملکردی حرکت می‌کنند، جزئی‌تر می‌شوند.

5. استراتژی عملیاتی

پنجمین نوع استراتژی مدیریت استراتژیک، استراتژی عملیاتی است. این استراتژی به عنوان واحد‌های عملیاتی یک سازمان طراحی می‌شود. یک شرکت ممکن است استراتژی عملیاتی را توسعه دهد. به عنوان یک مثال، برای قلمروی فروش خود ممکن است این کار را انجام دهد. یک استراتژی عملیاتی معمولاً در سطح میدانی برای دست یابی به اهداف سریع طراحی می‌شود. در برخی شرکت ها، مدیران یک استراتژی عملیاتی برای هر یک از مجموعه اهداف سالانه در دپارتمان‌ها یا بخش‌های مختلف، توسعه می‌دهند.

سطوح ایجاد استراتژی

پس از بحث کوتاه درباره انواع استراتژی‌ها در مدیریت استراتژیک، در این قسمت درباره سطوح ایجاد استراتژی‌ها بحث خواهیم کرد. در یک شرکت با فعالیت‌های متجانس (شرکتی که دارای خطوط کسب و کار مختلف زیر یک چتر باشد.) استراتژی‌ها در چهار سطح توسعه داده می‌شوند. استراتژی‌ها در هر یک از سطوح سازمان با عنوان نام آن سطح شناخته می‌شوند.

استراتژی‌های چهار سطحی در یک شرکت با فعالیت‌های متجانس

در سطح واحد کسب و کار، سه سطح سازمان وجود داشته و بدیهی است که سه سطح از استراتژی‌ها در مدیریت استراتژیک طراحی می‌شود.

استراتژی‌های سه سطحی در شرکت‌های با فعالیت‌های متجانس